Λιγότερες άμεσες ενισχύσεις για τους αγρότες, περισσότερες χρηματοδοτήσεις για διαρθρωτικά προγράμματα (δεύτερος πυλώνας) και περιφερειακό μοντέλο ανάπτυξης είναι οι τρεις άξονες πάνω στους οποίους αναμένεται να κινηθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη διαμόρφωση της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής μετά το έτος 2013.Η ενίσχυση της ευρωπαϊκής γεωργίας στην μετά το 2013 εποχή απασχόλησε το άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας, που πραγματοποιήθηκε στις 31 Μαΐου με 2 Ιουνίου, στην πόλη Μπρνο της Τσεχίας, στο οποίο τη χώρα μας εκπροσώπησε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Σωτήρης Χατζηγάκης, συνοδευόμενος από τον Γενικό Γραμματέα Διεθνών Σχέσεων του υπουργείου Χρήστο Αυγουλά.
Από τις συζητήσεις ζυμώσεις που έγιναν στο περιθώριο της άτυπης συνόδου, καθίσταται σαφές ότι μεταξύ των 27 χωρών - μελών της Ε.Ε. διαμορφώνονται δύο τάσεις.
Η πρώτη, της οποίας αρχικά είχε ηγηθεί η Γαλλία και με την οποία σε πρώτη φάση είχε συνταχθεί και η χώρα μας, είναι αυτή που επιμένει σε γενναία χρηματοδότηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και σε διατήρηση στο μέτρο του δυνατού των σημερινών άμεσων εισοδηματικών ενισχύσεων των ευρωπαίων αγροτών.
Η δεύτερη τάση της οποίας φαίνεται να ηγούνται οι Βρετανοί, οι Ολλανδοί και οι Σουηδοί (οι τελευταίοι αναλαμβάνουν την ευρωπαϊκή προεδρία το 2ο εξάμηνο του 2009) θεωρεί ότι η εποχή των μεγάλων αγροτικών επιδοτήσεων έχει τελειώσει και οι όποιες ενισχύσεις της ευρωπαϊκής γεωργίας θα πρέπει να περιορισθούν σε χρηματοδοτήσεις αναδιάρθρωσης των εκμεταλλεύσεων (δεύτερος πυλώνας), πολιτική η οποία ενισχύει, όπως είναι φυσικά, τις χώρες με μεγάλες και καλά οργανωμένες αγροτικές εκμεταλλεύσεις και με μικρό ποσοστό απασχολουμένων στη γεωργία.
Καταλυτικός στην υπόθεση αυτή θα είναι, όπως άλλωστε συμβαίνει συνήθως, ο ρόλος της Γερμανίας, δηλαδή της χώρας που κατά βάση χρηματοδοτεί την Κοινή Αγροτική Πολιτική και η οποία ταυτόχρονα διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον της για τον τομέα της αγροτικής οικονομίας. Το κακό είναι ότι σε χρηματοδότες της ΚΑΠ εξελίσσονται χρόνο με το χρόνο η Γαλλία και η Ισπανία, δύο μεσογειακές χώρες με τις οποίες η Ελλάδα διαμόρφωνε συχνά παρόμοιες θέσεις. Το γεγονός ότι το επίπεδο ανάπτυξης στον αγροτικό τομέα, υποχρεώνει αυτές τις δύο χώρες να είναι πλέον χρηματοδότες της ΚΑΠ, τις κάνει παράλληλα να είναι πιο φειδωλές στη περαιτέρω δημοσιονομική επέκταση, αλλά και στον τρόπο διαχείρισης των αντίστοιχων πόρων.
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Σημαίνουν ότι το προσεχές φθινόπωρο, στο Συμβούλιο Κορυφής που αναμένεται να εξετάσει τη χρηματοδότηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής στην μετά το 2013 εποχή, όλο και περισσότερες ισχυρές χώρες (απ’ ότι στο παρελθόν), θα είναι αυτές που θα συναινούν σε μια περαιτέρω μείωση του προϋπολογισμού για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής γεωργίας. Αν και είναι νωρίς ακόμη για να μιλήσουμε με συγκεκριμένα νούμερα, με βάση το κλίμα που καλλιεργείται στις διάφορες συναντήσεις, στο Μπρνο της Τσεχίας, όλοι θεωρούν περίπου βέβαιο, ότι τα χρήματα της ΚΑΠ θα είναι κατά τι λιγότερα, μετά το 2013. Από κει και πέρα το θέμα είναι πως θα μοιρασθούν! Κι εδώ δείχνει να κερδίζει έδαφος η άποψη που υποστηρίζει ότι ο καλύτερος τρόπος για να πιάσουν τόπο αυτά τα χρήματα είναι η δραστική μεταφορά τους στον δεύτερο πυλώνα, έτσι ώστε να διευκολύνεται η δημιουργία υποδομών και η αναδιάρθρωση των εκμεταλλεύσεων. Και τι θα γίνει με όσα χρήματα μείνουν για άμεσες ενισχύσεις; Εδώ η απάντηση λέει πως θα πρέπει να ξεχάσουμε οριστικά το ιστορικό μοντέλο, με βάση το οποίο μοιράσθηκαν σε πολλές χώρες και φυσικά και στην Ελλάδα, τα δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης. Το μοντέλο το οποίο δείχνει να προκρίνεται είναι το περιφερειακό μοντέλο και με βάση αυτό θα πρέπει να κινηθούν όλες οι χώρες.
Στη διακριτική τους ευχέρεια θα είναι βέβαια να επιλέξουν αν θέλουν την εφαρμογή μιας ενιαίας ενίσχυσης για όλη τη χώρα ή αν προτιμούν η χώρα να μοιρασθεί σε μικρότερες περιφέρειες στις οποίες το επίπεδο ενιαίας ενίσχυσης των αγροτών θα διαφοροποιείται ανάλογα με τις προτεραιότητες που θα επιλεγεί να δοθούν. Σε κάθε περίπτωση πάντως, το επίπεδο των δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης που σήμερα είναι διαφορετικό, ανάλογα με το προϊόν το οποίο «παρήγαγε» τα δικαιώματα, είναι μια επιλογή η οποία δεν φαίνεται να έχει μέλλον. Άρα, θα έχουμε ένα επίπεδο ενίσχυσης κοινό για όλα τα προϊόντα, το οποίο ενδεχομένως να διαφοροποιείται μόνο σε επίπεδο περιφερειών. Αυτό σημαίνει ότι κερδισμένοι από τις εξελίξεις θα βγουν οι αγρότες που θα καταγράφουν παραγωγική προσπάθεια μετά το 2013, ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξει και κάποια ειδική μέριμνα για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, αν και η συζήτηση αυτή προκαλεί έντονες τριβές στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου